Problem wymogu uzyskania klauzuli wykonalności dla orzeczenia opatrzonego zaświadczeniem Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego rozwiązany

Pomimo wejścia w życie rozporządzenia Bruksela I bis, Europejski Tytuł Egzekucyjny w dalszym ciągu pozostaje przydatnym i ekonomicznym narzędziem pozwalającym na prowadzenie sprawnego postępowania egzekucyjnego skierowanego do majątku dłużnika, bez względu na to czy jest on rozproszony w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Na podstawie jednego Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego możemy bowiem zgłaszać się bezpośrednio do organów prowadzących postępowanie egzekucyjne, bez potrzeby wszczynania dodatkowego postępowania mającego na celu uprzednie stwierdzenie wykonalności przysługującego nam tytułu prawnego.

W dotychczasowym porządku prawnym, kontrowersyjną kwestią pozostawało rozstrzygnięcie czy w świetle założeń rozporządzenia ETE można wymagać od wierzyciela uzyskania w państwie członkowskim wykonania klauzuli wykonalności, celem wykonania orzeczenia zaopatrzonego w zaświadczenie ETE.

Na poparcie stanowiska na rzecz konieczności uzyskania klauzuli wykonalności wskazywano ogólną zasadę wyrażoną w art. 20 ust. 1 rozporządzenia ETE, zgodnie z którą postępowanie egzekucyjne podlega prawu państwa wykonania, a orzeczenia zaopatrzone w zaświadczenie ETE są wykonywane na takich samych warunkach, jak orzeczenia wydane w państwie wykonania. Warunkiem wykonania orzeczenia w świetle polskiej ustawy Kodeks postępowania cywilnego jest co do zasady nadanie mu klauzuli wykonalności. Zatem, można by przyjąć, iż brak konieczności uzyskiwania klauzuli wykonalności dla orzeczenia zaopatrzonego w zaświadczenie ETE prowadziłby do sytuacji, w której orzeczenia te byłyby wykonywane na warunkach korzystniejszych niż orzeczenia krajowe.

Wyżej wskazaną kwestię w polskim porządku prawnym rozstrzygał dotychczasowy art. 1153¹ k.p.c., zgodnie z którym, orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugody zawarte przed takimi sądami lub zatwierdzone przez takie sądy oraz dokumenty urzędowe sporządzone w państwach członkowskich Unii Europejskiej, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem europejskiego tytułu egzekucyjnego, są tytułami egzekucyjnymi i podlegają wykonaniu w Polsce po nadaniu klauzuli wykonalności.

Podkreślenia wymaga, iż nie wszystkie państwa członkowskie decydowały się na wprowadzanie wskazanego wymogu.

Ustawą z dnia 5 grudnia 2014 roku o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2) uchylono przepis art. 1153¹ k.p.c., a wraz z nim dotychczasowe kontrowersje związane z koniecznością uzyskiwania klauzuli wykonalności na tytuły opatrzone zaświadczeniem ETE. Ustawa weszła w życie z dniem 10 stycznia 2015 roku.

Uznano zatem, iż wymóg uzyskania klauzuli wykonalności przez tytuły prawne pochodzące z pozostałych państw członkowskich pozostaje w sprzeczności z modelem automatycznej wykonalności funkcjonującym w Unii Europejskiej.

W aktualnym porządku prawnym orzeczenia sądowe, ugody sądowe i dokumenty urzędowe pochodzące z innych państw członkowskich traktowane są zatem jako tytuły wykonawcze.

Adwokat Joanna Lubecka