Wypadek komunikacyjny za granicą – pozew o odszkodowanie przed sądem polskim

Szkody komunikacyjne mające miejsce poza granicami kraju nie muszą wiązać się z koniecznością wszczynania postępowania sądowego przed sądem zagranicznym. Pozew przeciwko zakładowi ubezpieczeń o odszkodowanie z OC sprawcy wypadku komunikacyjnego można skierować do sądu polskiego.

Zgodnie z regulacją obowiązującą na gruncie rozporządzenia Bruksela I bis, ubezpieczyciel mający miejsce zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego może zostać pozwany w innym państwie członkowskim, w przypadku powództw ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uposażonego z tytułu ubezpieczenia – przed sąd miejsca, w którym powód ma miejsce zamieszkania, o ile bezpośrednie powództwo przeciwko ubezpieczycielowi jest dopuszczalne.

Zgodnie ze wskazaniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości zawartymi w wyroku z dnia 13 grudnia 2007 roku wydanym w trybie prejudycjalnym w sprawie C‑463/06 z powództwa  FBTO Schadeverzekeringen NV przeciwko Jackowi Odenbreitowi: „Odesłanie w art. 11 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 4412001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych do art.9 ust. 1 lit. b) tego rozporządzenia  należy interpretować w ten sposób, że poszkodowany może wytoczyć powództwo bezpośrednio przeciwko ubezpieczycielowi przed sądem państwa członkowskiego, w którym poszkodowany ma miejsce zamieszkania, o ile takie bezpośrednie powództwo jest dopuszczalne i ubezpieczyciel ma siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich’’.

Wejście w życie rozporządzenia Bruksela I bis nie powoduje utraty aktualności wyżej wskazanej wykładni Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (obecnie: Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej).

Jak wskazano w treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 marca 2012 roku, sygn. akt: I Acz 186/12, aprobującego ww. rozstrzygnięcie ETS: ,,Zgodnie z art. 19 ust. 3 lit. b) Traktatu o Unii Europejskiej (Dz.U. 2008, C 115, s. 13) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w trybie prejudycjalnym w przedmiocie wykładni prawa Unii Europejskiej i ważności aktów wydanych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii. Trybunał Sprawiedliwości zachowuje wyłączną właściwość do orzekania w trybie prejudycjalnym. Rozstrzygnięcie w wyroku wstępnym wątpliwości interpretacyjnej wyrażonej w pytaniu prawnym wiąże zatem sąd polski przy dokonywaniu interpretacji wymienionej Dyrektywy. Mając na uwadze wyrok ETS z 13 grudnia 2007r (Dz.U.UE.C.2008.51.23/2) nie ulega wątpliwości, że sąd polski jako właściwy dla miejsca zamieszkania poszkodowanej posiada jurysdykcję do rozpoznania jej powództwa przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy wypadku, mającemu siedzibę w państwie członkowskim Unii.’’.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/103/WE z dnia 16 września 2009 roku w sprawie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności nakazuje państwom członkowskim zapewnienie, aby poszkodowanym w wypadkach spowodowanych przez pojazd objęty ubezpieczeniem przysługiwało bezpośrednie roszczenie wobec zakładu ubezpieczeń chroniącego sprawcę wypadku w zakresie odpowiedzialności cywilnej. Powyższy obowiązek został nałożony na państwa członkowskie już w treści dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/26/WE z dnia 16 maja 2000 roku w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych, zmieniającej dyrektywę Rady 73/239/EWG i 88/357/EWG (Czwarta dyrektywa w sprawie ubezpieczeń komunikacyjnych), w której wskazano, iż każde państwo członkowskie zapewnia aby stronom pokrzywdzonym w wypadku przysługiwało bezpośrednie prawo pozwania zakładu ubezpieczeń ubezpieczającego osobę odpowiedzialną w zakresie odpowiedzialności cywilnej.

Poszkodowany w wypadku komunikacyjnym mającym miejsce poza granicami kraju może zatem dochodzić roszczeń od ubezpieczyciela OC sprawcy wypadku przed sądem polskim. Sąd ten będzie miał jurysdykcję do rozpoznania  sprawy.

Odrębną kwestią jest natomiast określenie prawa właściwego, jakie sąd będzie stosował przy rozpoznaniu sprawy. O tym jednak opowiemy sobie w kolejnym wpisie.

Adwokat Joanna Lubecka